پیشینه تاریخی سیستان

سیستان در دوران مادها (708- 550 پ.م ) یکی از ایالت های خاوری ماد به شمار می رفت و بعضی گفته اند که حوزه استقرار و سلطه مادها از کویر لوت نمی گذشت زرنگ یا سیستان دوره هخامنشی (550-3300 م )از پارت جدا شد و ساتراپ جداگانه ای تشکیل داد . (بیشتر در ادامه مطلب)

اجرای طرح نهضت آسفالت اکثر خیابانها و کوچه‌های شهر زابل به مناسبت گرامیداشت ایام‌الله دهه فجر از شنبه صبح 18 بهمن‌ماه، با حضور استاندار سیستان و بلوچستان  و هیئت همراه، رئیس شورای اسلامی شهر، فرماندار، شهردار زابل و جمع کثیری از مردم از میدان انقلاب آغاز گردید.

مهندس اوسط هاشمی در این مراسم از مسئولان و شهرداری خواستند که به تمرکززدایی از مرکز شهر، بهبود وضعیت مبلمان شهری و ارائه خدمات مناسب به شهروندان توجه ویژه‌ای داشته باشند.و در ادامه تأکید نمودند که شهرداری نسبت به رعایت حقوق شهروندان در شهر و حاشیه شهر توجه خاص داشته باشند و همچنین از شهروندان نیز درخواست نمودند که در خصوص پرداخت سهم خود از عوارض با شهرداری همکاری و هماهنگی لازمه را داشته باشند و ابراز امیدواری نمودند که انشا الله از عید امسال تا عید سال بعد اقدامات بسیار خوبی در معابر عمومی شهر زابل صورت پذیرد.مهندس حمیدرضا نوری (شهردار زابل) نیز اظهار داشتند که نهضت آسفالت با برنامه‌ریزی صورت گرفته بیش از یک ماه به‌طور مداوم ادامه خواهد یافت و اکثر خیابان‌ها و کوچه‌های شهر زابل برحسب اولویت‌بندی صورت گرفته که قبلاً نیز اطلاع‌رسانی شده، بهسازی و آسفالت خواهند شد. شایان ‌ذکر می‌باشد که جهت اجرای کامل این طرح ۴۰ میلیارد ریال اعتبار پیش‌بینی‌ شده که ۳۰ میلیارد ریال آن از محل اعتبارات استانی و ۱۰ میلیارد ریال آن از محل درآمدهای عمومی شهرداری تأمین شد، وهزار تن قیر در راستای اجرای این طرح مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

سرپرست باشگاه فرهنگی ورزشی شهرداری (آقای حسینعلی دامنرویی) در ارتباط با نحوه برگزاری مسابقات فوتسال (جام فجر) اظهار داشتند:

مسابقات فوتسال جام فجر به مناسبت دهه مبارک فجر بين هشت تیم از واحدها و سازمانهاي وابسته به شهرداري پس از قرعه‌کشی در دو گروه بصورت دوره‌ای برگزار و در پايان دو تيم از هر گروه صعود خواهند نمود، ضمن اينكه افتتاحیه مسابقات در تاریخ 93/11/15 با حضور اعضاي محترم شورای اسلامی شهر، شهردار محترم، مديران شهرداری و سرپرستان و مربیان  تیمها برگزار گردید، اين دوره از مسابقات تا پایان دهه مبارك فجر از ساعت ۱۳ الي ۱۵ بعدازظهر در محل باشگاه فرهنگي ورزشي شهرداري در حال برگزاري می‌باشد.

جایگاه تاریخی و پیشینه فرهنگی سیستان (2)

سیستان با یک شهر به نام زابل و نزدیک به هشصد روستا در این گوشه در جغرافیای جنوب شرقی ایران مشخص است. زندگی اکثریت مردم کشاورزی و تعدادی نیز به دامداری و دامپروری مشغولند ، تعدادی خانوار گاودار و صیاد نیز در کناره و درون هامونها به دامداری و شکار اشتغال داشته اند .

مسيرهاي گردشگري استان

1-مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : زاهدان
مسير سفر : -
فهرست جاذبه ها : موزه منطقه اي جنوب شرق ايران - ساختمان قديم دادگستري - موزه پست زاهدان -  بازارهاي سنتي شهرزاهدان- گودواره سيکها -مجتمع تفريحي براسان - يادمان شهداي گمنام-مجتمع گراناز- منزل ابويي- کلاته رزاق زاده - شهربازي لاله1-مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : زاهدان


2- مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : زابل
مسير سفر : زاهدان سه راهي دشتک - محمد آباد
فهرست جاذبه ها : شهر سوخته - طبيعت زيباي چاه نيمه - قلعه رستم - کوه خواجه - ارگ سه کوهه -دهانه غلامان - قلعه دوست محمد خان - قلعه مچي - روستاي قلعه نو - آسباد سيستان - زيارت بي بي دوست - زيارت آقا سيد باقر - درياچه هامون



3- مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : سراوان
مسير سفر : زاهدان - خاش - سراوان
فهرست جاذبه ها : سرو کهنسال روستاي ده پابيد- مناره مسجد قديمي خاش - زيارتگاه مرتضي علي - قلعه حيدر آباد خاش - قلعه کنت - قلعه دزک - مسجد دزک - قلعه سب - تپه کلاتک - سنگ نگاره هاي دره نگاران - اسپيچ - روستاي کلپورگان - روستاي ناهوک



4- مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : نيکشهر
مسير سفر : زاهدان - خاش - ايرانشهر - نيکشهر
فهرست جاذبه ها : سرو کهنسال دهپابيد- مناره مسجد قديمي خاش - زيارتگاه مرتضي علي - قلعه حيدر آباد - قلعه ناصري ايرانشهر - بيت رهبري - موزه ايرانشهر - قلعه بزمان - قلعه چهل دختر - درمانگاه قديمي ايرانشهر - قلعه قصر قند - باغ کشاورزي بمپور


5- مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : چابهار
مسير سفر : زاهدان - خاش - زابلي - سرباز - راسک – چابهار
فهرست جاذبه ها : سرو کهنسال روستاي ده پابيد - منازه مسجد قديمي خاش - زيارتگاه مرتضي علي - قلعه حيدر آباد - قلعه قديمي سرباز - قلعه پيشين - حيات وحش سرباز - ( مامن تمساح پوزه گوتاه گاندو) - مقبره سيد غلامرسول - قلعه تيس - عمارت قديمي پست چابهار - موزه چابهار - مسجد بزرگ تيس - قلعه پرتغاليها - تالاب صورتي - گلفشان - کوههاي مينياتوري - سواحل ماسه اي - جنگلهاي شناور حرا - سواحل صخره اي

 
6- مبدا سفر : زاهدان
مقصد سفر : راسک
مسير سفر : زاهدان - خاش - ايرانشهر - راسک
فهرست جاذبه ها : سروکهنسال روستاي دهپابيد - مناره مسجد قديمي شهر خاش -زيارتگاه مرتضي علي - قلعه حيدر آباد خاش - قلعه ناصري ايرانشهر - قلعه دامن - گلفشان پير گل - موزه ايرانشهر - بيت رهبري - قلعه بزمان - قلعه چهل دختر - درمانگاه قديمي ايرانشهر - قلعه قديمي سرباز - قلعه پيشين

اکثر ازدواجها در سيستان، فاميلى و درون گروهى است. ضرب المثل معروفى است که عقد پسر عمو و دختر عمو در آسمانها بسته شده است. به همين دليل بيشتر زوجين در سيستان «ناف بريد» بوده و يکديگر را مى‌شناسند. اگر ازدواج خارج از فاميل صورت گيرد، تحقيق و تفحص براى يافتن يک دختر خوب از طرف خانواده پسر آغاز ميگردد و اولين سئوال اينست که دختر فلانى «خوزگار» (خواستگار ـ نامزد) دارد يا ندارد؟
اگر از خوزگار، نداشته باشد اقدامات جهت مراسم «قاصدى» (خواستگارى) رسمى آغاز مي‌شود. به هرحال اگر دختر نامزد داشت دوستان يا خويشانى که واسطه اين کار هستند. اول ترتيب ملاقاتى را جهت ديدن دختر توسط پسر فراهم مى‌کنند. اين ديدار بدون اطلاع والدين و معمولاً دختر در منزل همسايه يا سر نهر و مزرعه صورت مى‌گيرد. بعد از يکبار ديدار ظاهرى و گذرا تحقيق در اطراف از جهت عيب و ايراد آغاز ميشود. مثلاً نماز مى‌خواند يا نه؟ لکنت زبان دارد يا نه؟ دستش بو مى‌دهد يا نه؟ زيرا مردم سيستان اعتقاد دارند اگر دست دخترى بوى بد بدهد نان يا خميرى هم که پخت مى‌کند، بد بوست.
در صورت پسنديدن دو طرف، از خانواده دختر وقت گرفته مى‌شود يک هيأت چند نفره از طرف خانواده پسر عازم منزل دختر مى‌شوند. و خانواده عروس با روى خوش و جملات، خوش آمديد، چه عجب، منزل ما پاانداز شما از ميهمانان استقبال مى‌کنند، ميهمانان نيز جواب مى‌دهند. قربان ابروى باز شما وغيره... بعد از پذيرايى و از هر درى سخنى بالاخره اصل مطلب با صلوات ريش سفيد و فرد مسن مجلس آغاز مى‌شود: وکيل يا نماينده داماد از پدر عروس يا نماينده آنها مى‌پرسد آيا فلان آقا (نام داماد) را به غلامى يا فرزندى خود قبول مى‌کنيد؟ در صورتيکه جواب مثبت بود با خوشحالى صلوات فرستاده مى‌شود و کلمه مبارک است، به پاى هم پير شوند. بين اعضاى خانواده عروس و داماد رد و بدل مى‌شود و پير مجلس مى‌گويد: « پو هيچ کدک و رو نميفته؛ يا پاى هيچکدام از دو خانواده در گودال نمى‌افتد» و کنايه از اين است که اصالت هيچيک با اين ازدواج به خطر نمى‌افتد و بعد از شب نشينى خداحافظى کرده و هر کس به منزل خود ميرود تا مقدمات کار عروسى را فراهم نمايند.

بیشتر در ادامه مطلب

محيط طبيعي

شهرستان زابل با حدود 329317 نفر جمعيت در جنوب خاوري ايران و شمال استان با مساحتي بالغ بر 14252 کيلومتر مربع واقع گرديده است. از جانب شمال و شمال شرق با استان خراسان جنوبي، از شرق در امتداد مرز با کشور افغانستان، از جنوب با شهرستان زهک و از غرب با کوير لوت هم مرز مي باشد.

زابل داراي سه بخش :مركزي ،پشت آب،  و شيب آب است که با يک جاده آسفالته به طول206 کيلومتر به مرکز استان راه دارد. فاصله آن با تهران 1078 کيلومتر است.

پيشينه تاريخي

سيستان اين سرزمين رازهاي سر به مهر، محوطه‌اي دارد كه حيرت همگان را برمي‌انگيزد. كمتر كسي را مي‌توان سراغ گرفت كه نامي از شهر سوخته سيستان و تمدن كهن اين سامان نشنيده باشد. امروزه نام و آوازه شهر سوخته سيستان چنان در دنيا پيچيده است كه هر دوستدار تاريخي و باستانشناسي آرزوي ديدن آن و قدم نهادن در اين سرزمين كهن را دارد. اين سرزمين چنان از جايگاه ويژه‌اي در دنياي باستان برخوردار است كه "سراورل اشتين" باستان‌شناس معروف انگليسي آن را بهشت باستان‌شناسان نام نهاده است. مورخين ساخت نخستين شهر در سيستان را به گرشاسب، يکي از نوادگان کيومرث نسبت داده اند. طي دوره هاي مختلف ولايت سيستان تمدن هاي بسياري را به خود ديده و جزو مراکز اوليه تمدن بشري بوده است.

سيستان در زمان هخامنشيان منطقه اي آبباد بوده و بر اساس کتاب زرتشت، يازدهمين سرزمين آفريده شده توسط اهورامزدا است. اين امر در کتيبه هاي بيستون و تخت جمشيد که سيستان را يکي از ممالک شرقي داريوش ذکر کرده اند، منعکس شده است.

لفظ زرنج، قديمي ترين نام سيستان و زاولستان استکه در کتيبه داريوش نيز با همين نام است. نيمروز نام ديگر سيستان است که به معني جنوب مي باشد. از سيستان به نام هاي سگستان، سجستان و سيوستان ياد کرده اند.

آب و هوا

آب و هواي زابل از نوع بياباني و گرم و خشک است. حداقل دما در دي ماه 17 درجه و حداکثر دما در تير ماه 45 درجه گزارش شده است.

جريان باد در سيستان در کليه فصول برقرار است. بادهاي 120 روزه سيستان حاصل توده هاي پرفشار غربي است که در فصل تابستان از جهت شمال غرب به جنوب شرق ميوزد. حداکثر سرعت در تير ماه به 100 کيلومتر در ساعت ميرسد که در مسير باعث جابجايي ريگهاي روان ميگردد و طوفان شن، تپه ماهور و برخان هاي ماسه اي را شکل مي دهد. طرح تثبيت شن هاي روان به وسيله مالچ پاشي و ايجاد پوشش گياهي از راههاي جلوگيري از پيشرفت اين طوفان ها در منطقه سيستان است. از باد در سيستان، بهره گيري فراواني مي گردد، از جمله خارخانه ها(کولرهاي طبيعي منازل) يخدان ها، بادگيرها و آس بادها به طوري که اين منطقه به عنوان خاستگاه آسباد در دنيا لقب گرفته است.

شهر سوخته

كوه خواجه

موزه مردم شناسي

بانك ايران و انگليس

آسباد هاي حوضدار

قلعچه

قلعه رستم

قلعه سام

ارگ سه كوهه

روستاي تاريخي سه كوهه

كاروانسراي فرنگي

گمرك بلژيكي ها

ميل نادر

ميل دولت آباد

زيارتگاه بي بي دوست

سکوهه یا سه کوهه

یکی از آبادی‌های بسیار قدیمی سیستان و مربوط به دوران قاجار است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی زابل واقع شده‌است. بنای اصلی آن از سه قسمت به هم پیوسته ارگ جنوبی، ارگ شمالی و ارگ میدانی تشکیل شده‌است.

• ارگ جنوبی

شامل یک حیاط مرکزی با مجموعه‌ای از اتاق‌ها در اطراف و یک ایوان بلند و باریک در ضلع شمالی می‌باشد و متعلق به حاکم آن زمان بوده‌است.

• ارگ شمالی

این قسمت معروف به فلک سر(ملک سار) است و از وسعت کمتری نسبت به ارگ جنوبی برخوردار است. این قسمت استراحتگاه حاکم و همرا او بوده‌است. نمای بیرونی چند ضلعی و تمام سطح گنبد و طاق‌ها ی آن پوشیده‌است.

• ارگ میدانی (میدان مرکزی)

قلعه نسبتاً بزرگی است که حدفاصل ارگ جنوبی و ارگ شمالی است و در داخل آن اتاق‌هایی وجود دارد که جایگاه خادمان و محافظان حاکم بوده‌است.

ویژگی معماری :

مصالح مورد استفاده از کاه گل، خشت خام و ملاطهای گچ و خاک می‌باشد. 

ویژگی مهم :

• مرکز برافراشتن پرچم ایران در مبارزات با استعمار انگلیس در منطقه

• آخرین حاکم سیستان در دوران قاجاریه

• ثبت شواهد باستان شناسان مبنی برادامه روند تکامل معماری در منطقه

منابع :

• کتاب راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان – دکتر سیدمنصور سید سجادی – چاپ ۱۳۸۲ – ناشر سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان سیستان و بلوچستان

• کتاب سیستان بهشت باستان شناسان – گروه باستان شناسی دانشگاه زابل- چاپ ۱۳۸۰ – ناشر روابط عمومی دانشگاه زابل

• مقاله سیستان سرزمین اساطیر - اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری – ستاد تسهیلات مسافرین نوروزی شهرستان زابل

بازدید جناب آقای نجارمعاون محترم وزیرکشورومهندس کردمعاون محترم استانداربه همراه مهندس اربابی مدیرکل بحران استانداری ومهندس ناظری فرماندارویژه ازمناطق طوفان زده وخسارت دیده سیستان

 عکسهای بیشتر در ادامه مطلب

اقوام و طایفه‌های سیستان و بلوچستان، به اقوامی گفته می‌شود که در استان سیستان و بلوچستان سکونت داشته‌اند و یا زندگی می‌کنند و از لحاظ ساختار طایفه‌ای، قومی و نوع سکونت به پانزده گروه تقسیم می‌شوند.

♦ بازماندگان قدیمی و اصیل سیستان که توانسته‌اند نسل خویش را ازخطر قتل عام‌ها و کشتارهای دسته جمعی مغولان، تیموریان، و ازبک‌ها حفظ کنند، شامل: طایفه‌های پودینه، میر، کاظمی،کیخا، کیانی، کمالی، ارابیب و پهلوان؛ته کر و نورا

♦ طوایفی که معتقدند ریشه قومی آنان عرب می‌باشد، شامل: گمشادزهی ، نهتانی ، سالارزهی ، کول و صیاد

♦ طوایفی که منتسب به محیط زیست اولیه خودشان هستند، شامل دلخکی، دلارامی، گرگ، سرگزی و خاراکوهی، که به ترتیب ازمناطق دلخک، بیابان گرگ، شوره‌گزها و خارکوه واقع در مجاورت هیرمند سرچشمه می‌گیرند.

♦ طوایفی که از کوه‌های بارز کرمان آمده و از وجودشان در جنگها و اهداف امنیتی استفاده می‌شده‌است، شامل سنچولی (سنگچولی) و جهان تیغ،جمالزهی

♦ طوایفی که قبل از ویرانی سیستان آنجا بوده‌اند اما توسط تیمور اجباراً به مناطق دیگر منتقل شده‌اند، شامل جمشیدی و بختیاری

♦ طوایفی که به کولی‌ها (دوره گردها) معروفند، شامل ماهککی، گلوی، پتی پشم، چتله و کیال

♦ قبایل گاوچرها (دامداران) یا گوچرهای سیستان، شامل آبیل، ده مرده، سراوانی و کلبعلی

♦ طوایفی که ریشه افغانستانی دارند، شامل غلجه‌ای، بارکزایی، فراهی، هراتی لکزایی و گلوی

♦ طوایفی که ریشه تاجیکی دارند، شامل راشکی

♦ طوایفی که ریشه در بلوچستان پاکستان دارند، شامل ، شیرانزائی، سنجرانی، رخشانی و سارانی

♦ طوایفی که از اطراف تهران به سیستان کوچ کرده‌اند، شامل شهریاری و نوری

♦ طوایفی که از منطقه لاش وجوین و قلعه کاه به سیستان آمده‌اند، شامل سموری، ارجونی، تجگی، اوکاتی

♦ طوایفی که ریشه قومی آن‌ها از ایل ممسنی استان فارس است، شامل:سرابندی, شهرکی,پیری ,شه بخش,جهانتیغ،میر, بامدی،براهویی، بزی، جر و قزاق،جمالزهی

♦ طوایفی که در اطراف زاهدان و در کوه ها زندگی میکردند و یکی از اصیل ترین قوم های بلوچ هستند نارویی {هم اکنون بیشتر مردم این قوم پراکنده شده اند}

♦ طوایف شهرستان سوران که بومی بلوچستان هستند:باهورزهی-محمدی سوران-هیبت زهی-رضازهی-ملازهی-صاحبدادزهی-میرمرادزهی-مسکانزهی-جهاندیده-محمودی-پورمند-بهرامی-هونکزهی--بارانزهی-دهواری- دهانی- و...

♦ طوایف شهر جالق واقع در سراوان:سپاهی-رییسی-امرا-ملکزاده-ملازاده-نعمت اللهی و...

خشکسالی طولانی مدت سیستان و قطع ورودی آب هیرمند موجب گشت تا دریاچه هامون خشک شود. خشک شدن هامون به عنوان یکی از مهمترین تالاب های بین المللی پیامدهای زیست محیطی و انسانی مهمی را به دنبال داشت. مردمان پیرامون دریاچه که با آب زندگی می کردند و شغل و رزقشان وابسته ی به آب دریاچه ی هامون بود گرفتار مشکلات فراوان شدند. آنان صیاد بودند و یا دامدار و این هر دو وابسته ی به آب است.

خشکی تالاب فشار زندگی را در حاشیه ی هامون بسیار زیاد کرد و دامداران و صیادان گرفتار عسرت روزگار شدند. اما به تحقیق می توان گفت وضعیت اسف بار این اقشار حتی حس ترحم کسی را هم تحریک نکرد، کسی نگفت که صیادان و دامداران پیرامون دریاچه همیشه از زحمت کش ترین ساکنان جلگه ی سیستان بوده اند که بخشی از نیازهای مردم این دشت به پروتئین و لبنیات را تأمین می کرده اند. اما نقش دریاچه ی هامون بر پهن دشت سیستان بسیار فراتر از آن چیزی بود که در پیرامون دریاچه خود را نشان می داد. کشاورزان سیستانی هم گرفتار خشکسالی بودند و زمین ها شخم نخورده و کشت نشده به حال خود رها شده بودند. مصیبت آن بود که تالاب خشک شده، معدن و خاستگاه ریگ روان بود و هر روزه شاهد بارش ریگ روان بر سر شهر و مردمانش بودیم. هجرت به ناکجاآباد آغاز شده و گروه گروه بار سفر بستند و رفتند و تازه عده ای زنگ خطر را شنیدند آنان که دل در گرو سیستان و تالاب هامون داشتند، کانون حساسیت را محیط زیست و احیای تالاب دیدند، نویسندگان نوشتند، روزنامه ها چاپ کردند، وبلاگ ها و سایت ها عکس و خبر زدند، شبکه های اجتماعی فعال شدند، تشکل های غیردولتی به صحنه آمدند و تالاب کانون توجه ملی و جهانی شد و تجمع انرژی مثبت مردمان دشت سیستان، آسمان را به وجد آورد و باران و سیل جاری شد و همگان خوشحال شدند که آب به دریاچه رسید و نسیم طراوت و شادابی در سیستان چرخید و چهره های مردمان سیستان باز و شاداب شد و اتفاقات خوبی افتاد.

1-کارگروه احیای تالاب هامون در تهران تشکیل شد.

2-شش میلیارد و سیصد میلیون تومان بودجه در اختیار محیط زیست استان قرار گرفت.

3-کارگروه احیای تالاب هامون در استان تشکیل شد.

4-جهاد کشاورزی، محیط زیست، آبیاری سیستان که در مدیریت آب سیستان هر کدام ساز خود را می زدند، پای یک میز نشستند تا تصمیم واحد بگیرند.

5-آب ورودی از هیرمند به بیش از حد انتظار رسید.

6-هر صاحب نفوذی مدعی شد که ورود آب محصول درایت و مدیریت اوست و قطعی در کار نخواهد بود و ورود آب تداوم خواهد داشت.

7-آبیاری زمین ها انجام شد و پالیزها و تاکستان ها بارور گشت.

8-رویش نی ها آغاز شد و امید به رونق دامپروری و گاوداری در چشم های دامداران برقی دیدنی نشاند.

9-صیادان کم کم به آب زدند و تور گستردند تا خانه ها و خانواده ها را میهمان ماهی های آب آورده کنند.

10-کوه خواجه ی باستانی، تفرج گاه دشت سیستان، رونق گرفت و قایق ها در پای کوه شروع به چرخ زدن کردند.

11-هوا مطبوع شد و بادهای سیستان بدون گرد و خاک صورت مردمان را نوازش کردند.

12-تعداد اقدامات مجرمانه ی کوچک در سیستان کاهش یافت.

13-پرندگان مهاجر که از سیستان روی برگردانده بودند دوباره راهی تالاب سیستان شدند و تخم گذاری کردند و بچه پرندگان، تالاب را دیدنی کردند.

اما به یک باره ورودی آب هیرمند قطع شد و دریاچه خشکید و مردمان سیستان ماندند و هامون خشک و ده ها پرسش بی پاسخ

1-آنان که مدعی بودند در جاری شدن آب نقش داشته اند و دیگر آب قطع نمی شود حالا چه توجیهی دارند؟

2-محیط زیست که شش میلیارد و سیصد میلیون تومان بودجه گرفت تا با ایجاد تالاب های کوچک هامون را زنده نگه دارد با این پول چه کرده است؟

3-کارگروهی که تشکیل شد تا طرح و برنامه های ویژه برای احیای تالاب هامون بدهد چه خاصیتی داشته است؟

4-مدیریتی که قرار بود برای آب سیستان به صورت واحد درآید در کجا پراکنده شده است؟

5-چاه نیمه ی چهارم و آب ذخیره شده در آن چه سرنوشتی پیدا کرده است؟

6-و باز سرنوشت صیادان و دامداران و کشاورزان سیستان در دست چه کسی رها می شود؟

دوباره باد می وزد، خاک می بارد و نقطه سر خط !

 شهرستان زابل

محیط طبیعی

پیشینه تاریخی

آب و هوا

میرا ث معنوی و مردم شناسی

میراث فرهنگی و جاذبه های تاریخی

سرپرست اداره صنعت، معدن و تجارت زابل از توزیع 140 تن میوه به منظور تامین نیاز شهروندان سیستانی در آستانه سال نو خبر داد.

حسین سرگزی اظهار داشت: به منظور تامین میوه شب عید شهروندان سیستانی توزیع 140 تن سیب و پرتقال در دستور کار قرار دارد که تاکنون نسبت به ذخیره سازی 60 تن میوه در سردخانه های سیستان اقدام شده است که از این میزان 20 تن به شهرستان هامون اختصاص دارد.

 وی با بیان اینکه توزیع میوه شب عید به زودی و با قیمت تعادلی در سیستان آغاز می شود ابراز داشت: به منظور تامین کالاهای اساسی همچنین نسبت به برپایی نمایشگاه بهاره در قالب 84 غرفه در محل تالار شرکت فرش زابل اقدام شده است که این نمایشگاه تا پایان روز بیست و چهارم اسفند ماه برای خرید و بازدید عموم شهروندان دایر می باشد.

تصویر: طبابت در سیستان، سال 1902 میلادی (1).
پژوهش در خصوص پزشکی سنتی سیستان، دید تاریخی و تبارشناختی وسیعی را می طلبد؛ چه آنکه شواهد و مستندات، حکایت از پیشینه چند هزار ساله پزشکی در سیستان دارد. انجام نخستین عمل جراحی مغز در آسیا به مردمان شهر سوخته سیستان در 3200 سال پیش از میلاد مسیح نسبت داده شده است (2). پژوهش حاضر با صرف نظر از بلندای وسیع تاریخ سیستان، توجه خود را به صده اخیر معطوف نموده و به بررسی پزشکی معاصر سیستان می پردازد. (بیشتر در ادامه مطلب)

«گری لوییس» که هماهنگ کننده ارشد سازمان ملل در ایران است، به همراه احمدعلی کیخا معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست از تالاب هامون بازدید کرد.

گری لوییس پیش از این برای بازدید از وضعیت دریاچه ارومیه به آن منطقه سفر کرده بود و حالا دو هفته بعد از بازدید معصومه ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست و حمید چیت چیان وزیر نیرو از تالاب هامون راهی این منطقه شد.

او در این سفر با اهالی منطقه هامون هم دیدار داشت. آنها که به استقبال گری لوییس و احمدعلی کیخا آمده بودند، با نوشتن پلاکاردهایی از گری لوییس خواستند نامه آنها را به «بان کی مون» دبیرکل سازمان ملل متحد برساند. اهالی سیستان در نامه‌شان از دبیر کل سازمان ملل خواستند دولت های ایران و افغانستان را به عنوان دو دولت موثر بر سرنوشت تالاب هامون در کنار هم گرد آورده و با کمک سایر کشورهای فعال در زمینه حفاظت محیط زیست حقآبه این تالاب را جاری کند.

لوییس درباره وضعیت این منطقه گفت: اثرات مرزی و منطقه ای خشک شدن تالاب هامون، دلیل پیچیده ای دارد، مردم فقیرتر شده و بخشی هم ممکن است مهاجرت کنند و آنانی که می مانند ضعیف و تضعیف شده هستند. در بحث اثرات خشک شدن، افغانستان در حال حاضر آب بیشتری برداشت می کند و منافعی از کشاورزی می برد که کوتاه مدت است. اگر این برداشت آب و کشاورزی کوتاه مدت به خشک شدن همیشگی هامون منجر شود، با بادهای 120 روزه ای که در منطقه وجود دارد، توفان های گرد و غباری ایجاد می شود و ذرات گرد و غبار را به سمت افغانستان و پاکستان بر می گردانند. با این فرایند تمامی این اراضی، زیر شن و غبار ناشی از این خشک شدن قرار می گیرد، چیزی که هم اکنون در منطقه دیگر کشور، ایران تحت تاثیر آن است، اگر برای افغانستان اتفاق بیافتد اثرات نامطلوبی برای آنها در پی دارد.

هماهنگ کننده ارشد سازمان ملل با بیان این که با ظرفیت های سازمان ملل امکان آن وجود دارد که بستری مناسب برای مذاکره و همکاری ایران با افغانستان ایجاد کنیم، همچنین گفت: نمی دانم چرا اینقدر موضوع هامون زمان برده و صداهای مردم شنیده نشده است. شاهد بودیم که مردم برای ارومیه سر و صدا کردند ولی نمی دانم چرا برای هامون سر و صدایی نشد. وظیفه ما این است که روی راه حل فکر کرده و راهکار بیابیم، اگر بخواهیم صادق باشیم، واقعاً معلوم نیست که نتیجه این ماموریت چه خواهد بود، مشکلات آنها منعکس و راجع به آن صحبت می شود. ضمن این که به همراه سازمان ملل و دولت ایران باید به دنبال راه حل های فنی که آب را به تالاب هامون برساند باشیم.

احمدعلی کیخا معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت از محیط زیست هم گفت: تمام تلاش ما این است که ضمن جاری کردن حقآبه تالاب بین المللی هامون از رودخانه مشترک بین ایران و افغانستان، بتوانیم با مشارکت های بین المللی به احیای این زیستگاه بپردازیم.

کیخا همچنین تاکید کرد: این سفر از آن رو اهمیت دارد که در آستانه روز جهانی تالاب‌ها قرار داریم و سفر آقای گری لوییس می‌تواند به برجسته شدن معضل تالاب بین المللی هامون و حل آن از طریق کمک های بین المللی و همراهی سایر کشورها کمک کند.

عکس‌ها: رسول عباسی، محسن جهان‌تیغ

بارش باران که از نخستين ساعات بامدادي امروز شنبه آغاز شده، موجبات ‏خوشحالي مردم منطقه زابل را فراهم كرده است.

به گزارش ايسنا، هرچند بارش باران ‏هنوز به صورت پراکنده ادامه دارد و دماي هوا نيز پايين آمده، ولي شور و اشتياق مردم در اين باران ‏زيباي زمستاني ديدني است.

بچه‌ها براي رفتن به مدارسشان با لباس‌هاي گرم بيرون آمده و اندکي هم در زير باران مي‌ايستادند و پس از آن روانه مدارس مي‌شدند.

کارشناس اداره هواشناسي زابل، دماي هواي امروز اين شهرستان را تا ساعت مخابره خبر، شش ‏درجه سانتي‌گراد بالاي صفر اعلام کرد و افزود: اين باران، نخستين باران زمستاني است که تاکنون ‏حدود ‌٢ ميلي‌متر ميزان بارندگي را نشان مي‌دهد.

سرحدي در گفت‌وگو با ايسنا، افزود: پيش‌‏بيني مي‌شود اين روند بارندگي به صورت پراکنده تا روز دوشنبه هفته‌ جاري ادامه داشته باشد.

« سخنی در باره ی دوبیتی یا سیتک »

دوبیتی را در سیستان سیتک(seytak) می نامند . دو گمان در باره ی ریشه و معنای این اصطلاح است ، گمان نخست آن است که سیتک را هم ریشه با " سیت " ها و سکاها بپنداریم و گمان دیگر این است که آن را برگرفته از واژه ی " سیت " به معنای ترانه بدانیم .افزون بر این سیستانیان به دو بیتی ، بیت نیز می گویند . در هر روی دوبیتی سرایی یا سیتک سرایی ، شیوه ای یله سرایی بوده است که نخست ، سراینده و سپس خواننده و خواهنده برای رهایی از مرزهای سنتی ی زندگی بر می گزیدند تا با رساترین ، کوتاه ترین و رهاترین واژگان ، شادمانی ها ، دل گرفتگی ها ، تنهایی ها ، غربت زدگی ها و عاشقانگی های خویش را در فشرده ترین ، یله ترین ، زلال ترین و قابل دسترس ترین قالب زبانی بریزند و رودرروی زندگی بایستند و با کوتاه ترین قالب بر سر زندگی فریادی بلند سر دهند . شاید برای همین است که کم تر می توان سیتک و ترانه ای را یافت که بتوان آن را آرام نجوا کرد و کم تر شوریده ای را پیدا کرد که هنگام سیتک خوانی بتواند بی فریادی ناخواسته سیتکی را بخواند . بر بنیاد همین باورهاست شاید که دوبیتی سرایی یا سیتک سرایی را بایستی مردمی ترین قالب شعر اقوام ایرانی نامید زیرا دوبیتی یا سیتک قالب برگزیده و زبان دل های شوریده ی طبقات فرودستی بوده است که از دیرباز تاریخ در لایه های زیرین زندگی نفس می کشیده اند و همواره نیز دردهای مشترک و بی شمارشان بر شادی های شان می چربیده است و دوبیتی انگار می آمده است تا در کنار زیستن و کار، یاری گرشان باشد تا دمی زیستن بدفرجام و گجسته را تاب آورند و توانی برای پی گرفتن زندگی داشته باشند.
بر وارونه ی قالب های دیگر شعری که سرایندگان آنان شناخته شده ، چیزدان و سخنوران فن سالاری در گستره ی ادبیات هستند و شناسنامه ی مشخصی دارند ، سرایندگان بسیاری از این سیتک ها جز چند تن ، ناشناخته و گمنامند اما سیتک ها و ترانه ها چه با نام و چه بی نام هم چنان از دیاری به دیاری دیگر کوچیده اند و تا ژرفای زندگی ریشه دوانده اند . انگار نسیم زندگی در درازنای زیستن وظیفه ی پراکنده کردن تخم این سیتک ها را عهده دار بوده است ، بی آن که این سرایندگان گمنام چشم انتظار امیر زاده ای ، درباری و کاتبی برای ثبت در تاریخ و صله ی ناچیزی باشند ، تنها و تنها به نیاز دل های شورمنش خویش پاسخ می دادند و در پس پشت زندگی یله سرایی می کردند . دل های عاشقانی زندگی گریز ، دلدادگانی گمنام و شوریدگانی سر مست بهترین زیست گاه این دوبیتی ها و سیتک ها در درازنای زیستن بوده است .چوپان زادگان یله در دشت ها ، زنان شوی مرده ، مادران داغ دیده ، دخترکان ربوده شده ، برنایان عاشق پیشه ، نوازندگان دوره گرد ، برزگران ، نیزاریان و ... همه و همه حضوری زنده در جهان گسترده ی ترانه ها و سیتک ها دارند . شاید برای همین است که دوبیتی های اقوام ایرانی ، گاه با تغییری بسیار جزیی به شیوه ی شگفتی به هم نزدیک می شوند و جان مایه های مشترکی دارند . اگر از تاثیر و تکثیر این دوبیتی ها بگذریم شاید درد های مشترک ، شیوه ی زندگی مشترک ، غم ها و شادی های مشترک ، ابزار معیشتی مشترک و جغرافیای فرهنگی مشترک را بتوان یکی از دلایل بنیادین دوبیتی های هم جان و هم چهره ی آنان دانست زیرا بخشی از کارکرد این دوبیتی ها در زندگی اجتماعی اقوام ایرانی ریشه های همسانی دارد که یافتن صاحبان اصلی آنان را دشوار می کند .
از میان بیشتر قالب های سنتی شاید بتوان دو بیتی را کارکردی ترین قالب شعر اقوام ایرانی و یا حتا شعر پارسی نامید . قالبی که در میان طبقه ی فرودست جامعه ی ناهمگون ایرانی ، هم بار شعر را به دوش می کشیده است و هم ، بار موسیقی را . قالب دو بیتی را می توان جام جهان نمای دل های طبقات زیرین جامعه ی ایرانی نامید ، طبقاتی که نه تنها این قالب را برای جهان درونی خویش تنگ نمی یافتند بلکه چونان جام جهان نمایی نیز به او می نگریستند و در هر لحظه ای از زندگی نیز همراه شان می بردند تا با این جام جهان نما هم به نیاز ها و شوریدگی های خود پاسخ دهند و هم با یاری او، رو در روی ناملایمات زندگی و خستگی کار بایستند و توانی تازه برای ادامه ی زندگی بیابند. بی جهت نیست که دوبیتی و ترانه این گونه با زندگی اجتماعی ایرانیان درپیوند بوده است و چنین متنوع و پر کارکرد است . به گمان بنده کمتر قالبی را در شعر سنتی می یابیم که از چنین تنوع و رنگارنگی ای برخوردار باشد و بتواند بیشتر کهن باور های بشری را در جانش جای دهد و هر لحظه نیز در زندگی مردم حضور داشته باشد .
با نگاهی گذرا به شخصیت قالب دوبیتی ها و سیتک ها و نیز زبان بی پیچش و قابل دسترس این بزرگان ِکوچک و یا این کوچکان بزرگ ، می توانیم به راز ماندگاری آنان پی ببریم ، رازشگفتی که کم تر با ذهن و زبان طبقه ی چیزدان و فن سالار ادبیات ما سازگار بوده است و حتا در بسیاری جاها نیز با این ذهن و زبان زمخت و مکتب زده ناهمسو بوده است . ذهن و زبانی که تا پیش از انقلاب بزرگ نیما کوچک ترین گذر و غفلت از عناصر شناخته شده ی شعر را بزرگ ترین جرم بر می شمرده است چه رسد به عبور از خطوط قرمز وزن و قافیه ، اما با بررسی بسیاری از این سیتک ها در خواهیم یافت که سرایندگان ، خواسته و ناخواسته این خطوط قرمز را در سیتک سرایی ندیده می گرفتند و تنها در اندیشه ی بیان رنج ها و شادی های خویش می شدند چرا که ذهن و زبان این فرودستان جز با جان زلال و غیر اشرافی قالب سیتک و دوبیتی با هیچ قالب دیگری سازگار نبوده است .
بسیاری از سیتک های سیستانی افزون بر پرش های وزنی ، در بهره گیری از قافیه نیز هم سو با تعاریف شناخته شده ی سخن سنجان و منتقدان دیروز و امروز نیستند اما هم چنان سیطره ی خویش را با تمامی این کاستی ها بر موسیقی ، شعر و حتا پژوهش گران حفظ کرده اند و هر روز نیز خواهندگان تازه ای می یابند . حتا به گمان بنده با این که بسیاری از این سیتک ها، شعرهای کم مایه و کم ویژه ای هستند و کم تر به ساختار های زبانی ی گویش سیستانی تن می دهند اما از آن جایی که ریشه در زندگی مردم دارند حتا ناخواسته باعث تغییراتی در حنجره ی ساز ها و نیز لحن های موسیقیایی سیستانیان شده اند و گاه نیز از خطوط قرمز زبان گذشته و باعث بیماری زبانی شده اند . با این که امروز شاعران بسیاری به سیتک سرایی روی آورده اند اما استقبال مردم و نوازندگان هم چنان از سیتک ها وترانه های کهن بیشتر است . شاید بافت زبانی پیچیده ، دشواری تصاویر ، کم خونی ، عدم هم خوانی محتوای شعر ها با شخصیت و جان دو بیتی ، فشرده نگویی و پریشان جانی و نیز دشواری خواندن را بتوان از دلایل عدم استقبال مردم ، خوانندگان و نوازندگان دانست . با این همه ، دوبیتی امروز سیستانی نیز از خواب چندین ساله ی خویش برخاسته است و روندی نوگرایانه را در فرم و محتوا در پیش گرفته و چونان قالب های دیگر شهر نوپای سیستانی چشم به افق های دورتری دوخته است و هم پا با شعر امروز پارسی و اقوام دیگر ایرانی به پیش می رود و حتا، گاه به جان و زبان شناسنامه دار و شخصیت قابل قبولی نیز در این گستره ها رسیده است .ازدوبیتی سرایان و یا سیتک سرایان کهن سیستانی می توان " اُسینا " ( البته با کمی احتیاط ) ، " زینا" و " مَد علی " ( محمد علی ) را نام برد . در پایان برای آشنایی دوست داران و خواهندگان شعر اقوام ایرانی ، برگردان و باز سرایی چند دوبیتی سیستانی را پیشکش می کنم .
شعر و بازسرایی : پیام سیستانی
۱ـ
پرسه داریِ پس از مرگ را نمی خواهم
چرا که مردگان را
به دیدار زندگان نیازی نیست.
آی باد !
امشب چرا سراغی از درختی تکیده نمی گیری ؟ ۲ـ
دلم تنهاست
دل پریشانم تنهاست
ـ به تنهایی اندوه سرنایی ـ
باز می گشتی کاش .
چشم هایم را می گسترانم
در خیابانی که تو از آن بگذری و
گلی می شوم بر پیراهنت !
اگر که دوباره بیایی .
۳ـ
پریشانی ام را آرامشی نیست
چنان که شب های بی سرنوشتم را
بامدادی .
بهار سرگرم کوچیدن است
من
اما
هنوز زمستانم .
۴ـ
به بهانه ی لبان اناری ات
شبی خواهم آمد و
گیسوانت را شانه خواهم زد.
ـ اگر که بگذاری ـ
شباشب
در حوالی گیسویت
شانه ای خواهم شد و
تا پایان جهان خواهم زیست .
ـ اگر که بگذاری

به گزارش ایرنا، در سالهای نه چندان دور، والیبال ورزش اول استان سیستان و بلوچستان بود، اما در چند سال اخیر به دلیل بی توجهی ها، والیبال در این استان تنها در زیر گروه و دسته یک فعال بود.

سال گذشته بعد از سال ها دوری تیم شهرداری زاهدان این استان مجوز حضور در لیگ برتر والیبال را کسب کرد و امسال با تیمی نه چندان کامل در بیست و هفتمین دوره این رقابت ها شرکت کرد و در پایان دور رفت با 12 امتیاز رتبه یازدهمی را در بین 12 تیم حاضر کسب کرد.

سرمربی تیم والیبال شهرداری زاهدان مهمترین مشکل این تیم را مالی دانست و گفت: این تیم از سایر تیم های لیگ برتری دیرتر و با هزینه بسیار کمتر شکل گرفت، اما باز هم در تامین بودجه با مشکل روبروست. متاسفانه مشکلات مالی تیم ما را هیچ تیمی ندارد. بازیکنان ما رقم های پایینی برای قرارداد دارند اما باز هم در موعد مقرر پرداخت های آنان صورت نگرفته است.

حمید موحدی با بیان اینکه مشکلات معیشتی در تمرکز بازیکنان تیم شهرداری زاهدان تاثیرگذار بوده است، گفت: مشکلات مالی جانبی تیم نیز کارایی بازیکنان را کمتر می کند. به عنوان مثال به دلیل مشکلات مالی اعزام تیم به برخی مسابقات مانند بندرعباس با اتوبوس انجام شد که خستگی بازیکنان در سفر باعث ناکارآمدی آنان شد.

وی با تاکید بر اینکه برای دور برگشت باید تیم از الحاظ فنی بازسازی شود، خاطر نشان کرد: چند مصدومیت و مشکلات روحی روانی بازیکنان روند بازسازی فنی را با مشکل روبرو کرده است. اگر مشکلات مالی تیم حل نشود، روند نتیجه گیری تیم در دور برگشت حتما مشکل ساز می شود. رقابت در لیگ برتر بسیار نزدیک به هم است و اگر در چند بازی با شکست روبرو شوی، دیگر امکان جبران امتیازهای از دست رفته وجود ندارد.

سرمربی تیم والیبال شهرداری زاهدان در ادامه به گفت و گوی مردم استان به ویژه شهر زاهدان با یکدیگر در باره ورزش والیبال اشاره کرد و گفت: والیبال در این شهر موضوع صحبت محفل های خانوادگی شده است. ظرفیت سالن استانداری زاهدان هزار و 500 نفر است، اما برای بازی های خانگی تیم تا دو برابر ظرفیت علاقمندان به والیبال را در خود جای می دهد و باز هم مردم بیرون سالن از طریق مانیتورهای نصب شده مسابقات را نگاه می کنند.

وی تاکید کرد: تعداد افرادی که با سالن می آیند نسبت به جمعیت شهر زاهدان درصد قابل توجه ای است که در هیچ یک از شهرهای ایران این استقبال وجود ندارد. از شهرهای دیگر استان مانند سراوان، ایرانشهر و زابل نیز علاقمندان به والیبال به زاهدان می آیند.

موحدی با یادآوری اینکه والیبال در استان سیستان و بلوچستان حمایت معنوی مردم را همراه دارد، گفت: متاسفانه مسئولین از این تیم حمایت نمی کنند و اگر مشکلات مالی در دور برگشت نیز ادامه داشته باشد، تاثیرات نامناسبی بر عملکرد بازیکنان خواهد داشت که در نهایت مردم این استان از نظر روحی و روانی آسیب خواهند دید.

وی در پایان در باره سطح فنی دور رفت لیگ برتر والیبال نیز گفت: لیگ برتر امسال استثنایی بود و در 13 سالی که به عنوان مربی در تیم های لیگ برتر حضور دارم، اینگونه ندیده بودم. سطح بازی ها بسیار نزدیک به هم بود و نتیجه هیچ بازی قابل پیش بینی نبود.

سرمربی تیم شهرداری زاهدان تصریح کرد: جوانان امسال در لیگ درخشیدند که پشتیوانه بسیار خوبی برای تیم ملی هستند.

تیم والیبال شهرداری زاهدان در دور رفت لیگ برتر والیبال 11 بازی انجام داد که چهار پیروزی (در برابر سایپا، جواهری گنبد، میزان مشهد و متین ورامین) و هفت شکست نتایج آن بود.

به گزارش روز پنجشنبه ایرنا، آیین سوگواری سالروز شهادت امام هشتم شیعیان جهان حضرت رضا (ع) شب گذشته و امروز در مساجد شهرها و بخشهای مختلف سیستان و بلوچستان برگزار شد.

به همین مناسبت آیین عزاداری سلطان خراسان حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در مسجد جامع زاهدان برگزار شد.

نماینده ولی فقیه در سیستان و بلوچستان و امام جمعه زاهدان در این آیین پیرامون شخصیت والای امام هشتم حضرت رضا (ع) و عشق و ارادت مردم به ساحت مقدس آن حضرت مطالبی بیان کرد.

آیت الله ˈعباسعلی سلیمانیˈ با اشاره به حدیث سلسله الذهب امام رضا (ع) اظهار کرد: حدیث سلسله الذهب به سبب اینکه توسط حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در سرزمین ایران و در میان بسیاری از نویسندگان و راویان حدیث بیان شد، تاکنون به خوبی حفظ شده است.

در این آیین مداحان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در سوگ هشتمین پیشوای مسلمانان حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) به مداحی و نوحه خوانی پرداختند.

بر اساس این گزارش، مردم ولایی سیستان و بلوچستان به مناسبت شهادت هشتمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت رضا (ع) ضمن سیاه پوش کردن مساجد، حسینیه ها، تکایا، معابر، خیابانها، اماکن کسب، سر در ادارات و نهادها، با پخش نذری و برگزاری آیین های سوگواری و روضه خوانی عشق و ارادت خود را به خاندان نبوت (ص) و عصمت و طهارت (ع) ابراز داشتند.

مراسم سوگواری امام مهربانی ها، ضامن آهو ، شاه خراسان حضرت علی بن موسی الرضا (ع) امشب نیز در مساجد مختلف بویژه مسجد امام رضا(ع) زاهدان برگزار می شود.

نظیر این مراسم در شهرستانهای زابل، هیرمند، زهک، هامون، نیمروز، خاش، سراوان، مهرستان، سوران، ایرانشهر، میرجاوه، دلگان، بزمان، نیکشهر، سرباز، کنارک و چابهار برگزار شد.

مسوول کمیته اکران جشنواره فیلم عمار سیستان و بلوچستان به خبرنگاران گفت: فیلم های دومین جشنواره عمار در 100 نقطه استان اکران می شود.

ˈابوالفضل کیخاˈ اظهار داشت: اکران این فیلم ها در مساجد، حوزه های علمیه و همچنین کاروان راهیان نور با بیشترین استقبال رو به رو بوده است.



وی بیان کرد: فیلم های این جشنواره امسال علاوه بر مکانهای یادشده، در زندان، کانون اصلاح و تربیت و مراکز ترک اعتیاد به نمایش در می آید.



مسوول کمیته اکران جشنواره فیلم عمار سیستان و بلوچستان محور فیلم های امسال این جشنواره را ˈتاریخ معاصر ایرانˈ، ˈفتنه 88ˈ، ˈبیداری اسلامی و جهانیˈ، نقد درون گفتمانی و جنگ نرم عنوان کرد و افزود: دو بخش ویژه شامل اقتصاد مقاومتی و مرگ بر آمریکا نیز به جشنواره امسال اضافه شده است.



وی گفت: اکران فیلم های جشنواره عمار علاوه بر مساجد سطح شهر زاهدان در منازل تنی چند از خانواده های محترم شهدا انجام می شود.



کیخا اظهار کرد: فیلم های دومین جشنواره از 13 تا 18 دی ماه جاری با محوریت مساجد، 25 دی تا اول بهمن با محوریت مدارس و 7 تا 12 بهمن با محوریت دانشگاه همزمان با زاهدان در شهر های زابل و چابهار اکران می شود.



وی ادامه داد: فیلم های نخستین جشنواره پارسال در 90 نقطه استان برای عموم علاقه مندان به نمایش گذاشته شد.

هامون، هفتمین تالاب جهان غریب و تنها، در مظلومیت زیر شلاق های سهمگین توفان و بی مهری ها جان داد.
به گزارش ایرنا ۱۵ سال است که لب تشنه و نالان در گوشه ای از دشت سیستان تنها به زوزه های قهرآمیز و چندش آور توفان و بادهای ۱۲۰ روزه گوش می دهد و دریغ از قطره ای آب.

۱۵ سال است که در حسرت شنیدن صدای مرغابی ها، لک لک ها، قوها و چورها چشم به راه فریادی از سر سهم خواهی است، مگر نه این است که خود را متعلق به جامعه بین المللی می داند، پس کجایند آنانی که دم از حفظ محیط زیست می زنند و در قالب تشکل های زیست محیطی همواره فریاد سبزشان گوش جهانیان را کر کرده است.

در بین بادهای محلی ایران بادهای 120روزه سیستان كه در بخش شرقی سرزمین ایران برای مدتی از سال حاكمیت می یابند. محدوده وزش این بادها را خراسان جنوبی تا سیستان و زمان آن را فصل تابستان بیان كرده اند.باد 120 روزه سیستان در دوره گرم سال یعنی از 15 خرداد تا 15 مهر به مدت 120 روز از ارتفاعات شمال شرقی ایران به سرزمین های جنوب شرقی ایران می وزد. این بادها در دامنه جنوبی البرز بسیار مطبوع و خنك است ، اما پس از عبور از بیابانهای خشك دشت كویر و دشت لوت بسیار گرم و خشك می شود به طوری كه در سیستان و بلوچستان پوشش گیاهی را از بین می بردو خسارات جبران ناپذیری را ببار می آورد. با تغییر الگوی فشار در زمستان ،این باد هم ازبین می رود. در سایر منابع هم با اشاره به این كه بادهای 120 روزه سیستان معروف به بادهای لوار ، دنباله بادهای موسمی هندوستان است و از طریق افغانستان و خصوصاً در بیابان تار این كشور قدرت یافته و با عبور از نواحی كم ارتفاع افغانستان چون دشت نا امید وارد ایران می شود. جهت وزش آنها در زابل به غلط شمالشرق – جنوبغرب ذكر گردیده است .با توجه به وضعیت جغرافیای طبیعی كشور و همچنین پراكندگی الگوهای فشار سطح زمین، به نظر می رسد در بیشتر نواحی ایران بادهای محلی فصل تابستان وجود داشته باشند ولی در هر محل نام مخصوص به خود دارند. تقریباًاكثر ساكنان جنوب خراسان و سیستان و بلوچستان با بادهای معروف 120 روزه آشنایی دارند. به گفته آنان این بادها در فصل گرم سال وزیدن گرفته و از دو مشخصه ؛یكی سرعت و دیگری تداوم زیاد برخوردارند. این بادها در خراسان جنوبی به گرم باد یا تف باد معروف بوده و به سمت ناحیه سیستان ،بادهای لوار یا 120 روزه خوانده می شود .در سیستان و خصوصاًزابل نامگذاری باد مذكور بیشتر از عامل زمان تا هر چیز دیگری نشأت می گیرد. از آن گذشته این بادها واقعاً در زابل دارای جهت مشخص تر و ثابت تر ،سرعت بیشتر و زمان مشخص تری می باشندو. كه به طور متوسط هر ساله حدود 120 روز تداوم می یابد. بنابراین وقتی از بادهای 120 روزه سیستان صحبت می كنیم طبیعتاً بایستی محدوده مطالعاتی بخشی از جنوب خراسان تا سیستان و بلوچستان شمالی را در بر گیرد .به منظور پیگیری نحوه تغییرات فصلی و ماهانه جهت ،تعداد و شدت بادها در منطقه مورد مطالعه(ایستگاههای هواشناسی بیرجند – نهبندان – زابل – زاهدان ) و نهایتاً تفكیك بادهای 120 روزه از سایر بادها اقدام به تهیه و ترسیم گلبادهای ایستگاهها شده است . بر اساس اطلاعات حاصل از این گلبادها می توان زمان ، جهت و سرعت بادهای 120 روزه سیستان را در بخش های مختلف منطقه تعیین كرد. به طور كلی در هر چهار ایستگاه از بهار به بعد ،بادهای غالب در یك یا دو جهت كاملاً مشخص با بیشترین فراوانی و سرعت ظاهر می شوند كه این وضعیت در طول فصل تابستان شدت و ثبات بیشتری می یابد. با شروع فصل پاییز تقریباً وضعیت آرامی در ایستگاهها به چشم می خورد. و به جز در ایستگاه زابل ، در سایر ایستگاهها ،بادهای مختلف دارای شرایط مشابهی از نظر فراوانی و سرعت هستند. این وضع در زمستان و تا حدودی در نیمه اول بهار حفظ می گردد. در 3 ایستگاه نهبندان ،زابل و زاهدان ماههای تیر، خرداد و شهریور و در ایستگاه بیرجند از تیر ماه به بعد با افزایش فراوانی و سرعت باد در یك یا دو جهت مشخص كه منطبق بر جهت غالب بادهای فصل تابستان است ،همراه می باشد. زمان شدید ترین و بیشترین بادها ،دو ماه تیر و مرداد تعیین می شود . كه تقریباً 80 درصد از بادهای وزیده شده در این ماهها سرعتی بیش از 5 متر بر ثانیه دارند.

سر پهن بزرگ ، ناحیه گردن كاملا مشخص ،‌پهنای پولك رسترال بیش از ارتفاع آن و مقعر ،‌ پولك رسترال از سمت جانبی به دو عدد پولك بزرگ گوشه دار متصل ، پولكهای اخیر به وسیله پولكهای كوچك از هم مجزا ، بین پولك بینی و پولك فوق بینی چاكدار و دارای چندین پولك كوچك ، دور چشم دارای 16 تا 25 پولك ، لب بالا

بیشتر بخوانید

 برای مشاهده اطلاعات آماری شهرستان و بخش ها بر روی نام هریک کلیک کنید:

استان سیستان و بلوچستان در جنوب ایران واقع است. این استان با حدود 187502 کیلومتر مربع وسعت، پهناورترین استان ایران می باشد و بیش از ۱۱ درصد وسعت این کشور را دربرمی گیرد. سیستان و بلوچستان به دلیل قرار گرفتن در موقعیت راهبردی و ترانزیتی از اهمیت فراوانی برخوردار است به ویژه بندر چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران و آسان ترین و بهترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه به آب های آزاد است. این استان بیشتر آب و هوای گرم و خشک دارد اما در عین حال از تنوع آب و هوایی و اقلیمی ویژه ای برخوردار است و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز در این استان پهناور به چشم می خورد. زاهدان مرکز این استان است که از طریق راه آهن با میرجاوه پاکستان ارتباط دارد و از سوی کرمان هم به راه آهن سراسری ایران متصل است.  ...  بیشتر بخوانید ...

سیستان به واسطه بلندای تاریخی چندهزار ساله خود، در طول تاریخ با عناوین گوناگونی یاد می شده است.

زابلستان (در داستانهای شاهنامه)

درانگیانا (توسط مورخین یونانی)

زرنک (در کتیبه های داریوش)

سکستان (پس از ورود سکاها)

سجستان (پس از ورود اعراب)

سیوستان (در کتاب تاریخ سیستان)

نصرت آباد (تا دهه هایی پیش)

و سرانجام زابل (در قرن بیستم میلادی)، از جمله عناوین این دیار می باشد.

از نام های دیگر سیستان می توان به درنگا، درانژیان، مناسکاتینا، زارنگیا، زارنجی، زارایا، زاریس،

سگزستان، آراخز، بلده الجنود، دارالولایه، زاول و نیمروز نیز اشاره داشت.

منابع :

متون پهلوی. گرداورنده جاماسب جی دستور متوچهر جی جاماسب – آسانا. گزارش سعید عریان. تهران، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۷۱، ص ۷۰.

کخ، هاید ماری. از زبان داریوش. مترجم دکتر پرویز رجبی. تهران، کارنگ، ۱۳۷۶، ص ۱۱۵.

مجتهد زاده، پیروز. امیران مرزدار و مرزهای خاوری ایران. مترجم حمیدرضا ملک محمدی نوری، تهران، شیرازه، ۱۳۷۸، ص ۷۷ تا ۹۶.

هیچ می دانستید سیستانیان برای مقوله « خواب » نزدیک به بیست واژه ی

کاربردی دارند؟ به جرأت می توان گفت زبان سیستانی، یکی از دقیق ترین زبان

های حال حاضر دنیا در خصوص مسئله « خواب » می باشد !

خو (khow) : خواب.

خووه (khowa) : خواب آلود بودن (منه خووه داره : خوابم می آید).

ازخو (azkhow) : چرت کسی را پراندن / کسی را به طور ناگهانی از خواب بیدار کردن.

وا چرتیده ء (vA chortida) : با اضطراب از خواب پریدن.

شیار خو (shiAr khow) : کسی که خواب سبکی دارد.

گرو خو (gro khow) : کسی که خواب سنگینی دارد.

سیر خو (se'r khow) : سیر شدن از خواب / خواب کامل.

خو بازی (khow bAzi) : بیدار خوابی.

خو مالی (khow mAli) : بیدار خوابی کشیدن.

خووک (khowok) : کسی که بسیار می خوابد.

خسیده ء (khasida) : خسبیدن که بیشتر برای حیوانات به کار می رود.

خفت و خو (khoft o khow) : همخوابگی.

خو برده (khow barda) : به خواب رفتن.

خو گه (khow ga) : خوابگاه.

وا انگیده ء (vA angida) : در شرف بیداری.

خرناسک (khornasak) : خرناس کشیدن.

خر خر (khar khar) : خرناس کشیدن.

مئنگ (ma'ng) : خمیازه .

منبع :  zaraya.ir

1: خونه یکّئ اؤ شته

khona yakke ow shta

خونه رو آب ور داشته

2: گذرون مه نمشو

gozarone me nmesho

از پس خرج و مخارج بر نمی آم

3: پر زوو

par zvo

 سر زبون دار

4: امطو خوشو خوشو خئ او صوبت کو

amto khosho khosho khe o sobat ko

با متانت و نرمی باهاش صحبت کن

5: ته بیئ یه مه خئ او حجّت خوا مکئشو

Ta byeya me khe o ojjate kha mkaasho

پاش به اینجا برسه من باهاش اتمام حجت می کنم

6: ایطو خه نگفتهء

 ito kha ngoftaa

این راه و رسم اش نیست

7: خئ تو دارو

Khe to dAro

با تو ام! (گوش ات با من باشه!)

8: زودئ!

zudee

زود باش!

9: اله!

ala

یالله!

10: گوچه ره سر ده!

gocha ra sar de

بچه رو ولش کن! (دست از سر بچه بردار!)

آنچه در زیر می آید نام های اصیل مورد کاربرد در سیستان است که بعضاً دارای سابقه تاریخی و در پیوند با تاریخ ایران باستان نیز می باشند . 

<.... ادامه مطلب ...>

رقص در سیستان بر گونه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام در مناسبت ویژه‌ای به اجرا گذاشته می‌شوند؛ در یک تقسیم بندی می‌توان رقص سیستانی را به دو نوع مردانه و زنانه تقسیم بندی کرد (اگرچه این رقص‌ها در گذشته به صورت گروهی مرد و زن نیز اجرا می‌شده‌اند).

از انواع رقص زنانه سیستانی می‌توان به رقص چاپی اشاره کرد که صورت ویژه آن کوبیدن متناوب پا بر زمین به دنبال ضرب‌های مشخص ساز دایره می‌باشد.

در میان رقص‌های مردانه سیستانی نیز می‌توان به رقص شمشیر و یا صورت ساده تر آن یعنی رقص چوب اشاره کرد که به همراه دهل و ساز (به گویش سیستانی دول و ساز) اجرا می‌شوند.

بازی خسوخسو (xoso)یکی از بازی‌های محلی سیستان واز بازی‌های مهیج سنتی سیستانی هاست که در کنار بازی کودی کودی از گذشته‌های دور در سیستان انجام می شده است. بازی خسو به این صورت است که دوتیم شش نفره در دو طرف میدان مستطیل شکلی که هر نیمه آن۸ متر در۱۰ متر است قرار می‌گیرند ودر انتهای هر طرف نیز یک مربع یک متر در یک متر قرار دارد که به آن اته می گویند.هر تیمی که بتواند اته (هدف) را تسخیر کند یا سردار تیم مقابل را بزند برنده گیم است وهر تیمی در طول دو۲۰دقیقه دو نیمه گیم‌های بیشتری را برده باشد برنده است. کانون سیستانیان به مدیریت سیستانی‌های گلستان وهدایت محمدآذری وهماهنگی وزارت ورزش و فدراسیون روستائی وعشایری این بازی را احیا کردند و برایش لیگ تشکیل دادند.

در بازی خسو در تیم مدافع یک بازیکن که باید یک پیشانی بند هم داشته باشد تا از سایر بازیکنان قابل شناسایی باشد "سردار "نامیده می‌شود،در اختیار دارد .اگر تیم مهاجم بتواند سردار را از گردونه بازی خارج کند. تیم دارای سردار آن گیم را باخته است و باید گیم عوض شود و شرط سوختن سردار و بازیکن بازی خسوخسو این است که دست بازیکن که در موقع بازی باید به شست پایش باشد اگر از پایش جداشود ان فرد از گردونه بازی خارج می‌شود واگر این بازیکن "سردار"باشددیگر گیم ادامه نمی‌یابد. یعنی اینکه حتی اگر هر ۵بازیکن غیر سردار در جریان بازی باشند ولی سردار ضربه شود ودستش از پایش جدا شود تیم دارای سردار بازنده گیم می‌باشد.